Կանոնադրություն / Կուսակցություն / Հայաստանի Հանրապետական կուսակցություն

Կանոնադրություն

1. ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ

1.1. Հայաստանի Հանրապետական կուսակցությունը (այսուհետև` կուսակցություն) իր գործունեությունն իրականացնում է Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրության, Հայաստանի Հանրապետության օրենքների և իրավական ակտերի, սույն կանոնադրության, ինչպես նաև իր ծրագրի հիման վրա:
1.2. Կուսակցությունը գործում է ժողովրդավարության, հրապարակայնության, թափանցիկության և նախաձեռնությունների ազատ դրսևորման սկզբունքներով, հանդիսանում է իրավաբանական անձ, օգտվում է ՀՀ Սահմանադրությամբ և օրենքներով ընձեռված բոլոր իրավունքներից և կրում դրանցով սահմանված պարտականություններ:
1.3. Կուսակցությունը ձգտում է ՀՀ Սահմանադրության և օրենքների շրջանակներում ժողովրդավարական ընտրությունների միջոցով ապահովել իր ներկայացվածությունը պետական կառավարման և տեղական ինքնակառավարման մարմիններում և այդ ճանապարհով մասնակցել պետական իշխանության և տեղական ինքնակառավարման մարմինների ձևավորմանը և պետական քաղաքականության մշակմանն ու իրականացմանը:
1.4. Կուսակցության անվանումն է`

հայերեն` Հայաստանի Հանրապետական կուսակցություն (հապավումը` ՀՀԿ),
ռուսերեն` Республиканская партия Армении (հապավումը` РПА).
անգլերեն` Republican Party of Armenia (հապավումը` RPA):

1.5. Կուսակցությունն ունի դրոշ, խորհրդանշան, ձևաթուղթ, կլոր կնիք, բանկային հաշիվներ, այդ թվում` արտարժույթով:
1.6. Կուսակցության դրոշը` սպիտակ, լայնության և երկարության չափերի 1:1.6 հարաբերակցությամբ, ոսկեգույն ծոպքերով պաստառ է, որի կենտրոնում պատկերված է ՀՀԿ խորհրդանշանը` 0,5 տրամագծով` լայնության հարաբերակցությամբ:
1.7. ՀՀԿ խորհրդանշանը կարմիր հիմնագույնով հայկական ավանդական հավերժանշանն է` ութ թերթիկներով, աջ պտույտով, կենտրոնում սուր և թևերը տարածած արծիվ:
1.8. ՀՀԿ խորհրդանշանը պատկերվում է ՀՀԿ դրոշի, կնիքի, ձևաթղթի, կրծքանշանի և անհատականացման մյուս միջոցների վրա:
1.9. Կուսակցության իրավաբանական հասցեն` Հայաստանի Հանրապետություն, ք. Երևան, Մելիք-Ադամյան 2:

2. ԿՈՒՍԱԿՑՈՒԹՅԱՆ ՆՊԱՏԱԿՆԵՐՆ ՈՒ ԽՆԴԻՐՆԵՐԸ

2.1. Կուսակցությունն իր գործունեության նպատակները և խնդիրներն է համարում`

հայոց ազգային անկախ պետականության ամրապնդմանը, զարգացմանը և ազգային խնդիրների լուծմանը մասնակցելը.
ինքնիշխան, ժողովրդավարական, սոցիալական, իրավական պետության կերտումը.
հասարակության ու պետության քաղաքական կյանքին մասնակցելը.
իշխանությունների կազմավորման գործընթացին և պետության կառավարմանը մասնակցելը.
ՀՀ քաղաքական համակարգի կայունացմանը, զարգացմանը և ամրապնդմանը նպաստելը.
քաղաքացիական հասարակության կառուցմանը և քաղաքացիական ինստիտուտների հզորացմանն ու ժողովրդավարացմանն օժանդակելը:

3. ԿՈՒՍԱԿՑՈՒԹՅԱՆ ԱՆԴԱՄԸ

3.1. Կուսակցության անդամ կարող է լինել 18 տարին լրացած Հայաստանի Հանրապետության յուրաքանչյուր քաղաքացի, ինչպես նաև ընտրական իրավունքով օժտված այն անձը (առանց կուսակցության ղեկավար և վերահսկողություն իրականացնող մարմիններում ընտրվելու իրավունքի), ով ընդունում է կուսակցության ծրագիրն ու կանոնադրությունը և չի հանդիսանում մեկ այլ կուսակցության անդամ:

Կուսակցության անդամ չեն կարող լինել օտարերկրյա քաղաքացիները, քաղաքացիություն չունեցող անձինք` բացառությամբ օրենքով նախատեսված դեպքերի, և այն անձինք, ովքեր «Կուսակցությունների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի համաձայն` չեն կարող լինել որևէ կուսակցության անդամ:
3.2. Կուսակցությանն անդամագրվում են կամավոր հիմունքներով, անհատական կարգով, անձնական դիմումի համաձայն`

կուսակցության շրջանային կազմակերպության խորհրդի որոշմամբ,
կուսակցության տարածքային կազմակերպության խորհրդի որոշմամբ,
կուսակցության կազմակերպչական հանձնաժողովի որոշմամբ:

3.3. Կուսակցության անդամը հաշվառվում է կուսակցության որևէ սկզբնական կազմակերպությունում:
3.4. Կուսակցության անդամը մուծում է անդամավճար (չափը կամավոր է):
3.5. Եթե ՀՀ Սահմանադրությամբ և օրենքներով կուսակցությանն անդամակցությունն անթույլատրելի է դառնում, այն կասեցվում է կուսակցության անդամի դիմումի հիման վրա, կուսակցության կազմակերպչական հանձնաժողովի որոշմամբ: Կասեցումը հանվում է նույն կարգով:
3.6. Կուսակցության անդամն իրավունք ունի`

ընտրել և ընտրվել կուսակցության տարածքային (սկզբնական, շրջանային, տարածքային) ու ոլորտային կառուցվածքային ստորաբաժանումների (կանանց, երիտասարդական, մարզական և այլն), վերահսկողություն իրականացնող, ինչպես նաև ներկայացուցչական և ղեկավար մարմիններում (համագումար, գործադիր մարմին).
տեղեկատվություն ստանալ կուսակցության ու նրա ղեկավար մարմինների գործունեության վերաբերյալ. վերահսկողություն իրականացնել նրանց գործունեության նկատմամբ.
կուսակցության ղեկավար մարմինների քննարկմանը ներկայացնել հասարակական-քաղաքական կյանքի տարբեր հարցերի վերաբերյալ նախաձեռնություններ և առաջարկություններ.
մասնակցել այն ժողովին կամ նիստին, որտեղ քննարկվում է նրա անձնական հարցը կամ առաջարկությունը, արտահայտել իր կարծիքը քննարկվող հարցերի վերաբերյալ.
դուրս գալ կուսակցության շարքերից` իր դիմումի համաձայն.
բողոքարկել կուսակցության սկզբնական, շրջանային և տարածքային մարմինների որոշումներն ու գործողությունները կուսակցության վերադաս մարմիններում.
կասեցնել և վերականգնել իր անդամակցությունը կուսակցությանը.
օգտվել օրենքով և սույն կանոնադրությամբ նախատեսված այլ իրավունքներից:

3.7. Կուսակցության անդամը պարտավոր է`

գործել կուսակցության կանոնադրության շրջանակներում.
կատարել կուսակցության համագումարի, վերադաս մարմինների որոշումները և ծրագրային դրույթները.
մասնակցել սկզբնական կազմակերպության ժողովներին և միջոցառումներին.
կատարել օրենքով և սույն կանոնադրությամբ նախատեսված այլ պարտականություններ:

3.8. Կուսակցությանն անդամակցությունը դադարում է`

դիմումի համաձայն` կուսակցությունից դուրս գալու դեպքում.
կուսակցությունից հեռացվելու դեպքում.
սույն կանոնադրության 14.5. կետի հիմքով.
մահվան դեպքում.
կուսակցության լուծարման դեպքում:

3.9. Խրախուսման միջոցները.

Կուսակցությունը կարող է պարգևատրել`

շնորհակալագրով.
պատվոգրով.
հուշամեդալով, հուշանվերով կամ դրամական պարգևով.
կարգապահական տույժի հանումով:

3.10. Կուսակցության կանոնադրությամբ նախատեսված պարտականությունները կամ վերադաս մարմինների որոշումները չկատարելու դեպքում կուսակցականը կարող է ենթարկվել կարգապահական պատասխանատվության`

նկատողություն.
խիստ նկատողություն.
հեռացում կուսակցության շարքերից:

Կուսակցության անդամներին կարգապահական պատասխանատվության կարող է ենթարկել սկզբնական կազմակերպության ժողովը կամ կազմակերպչական հանձնաժողովը: Տարածքային և շրջանային խորհուրդների անդամներին կարգապահական պատասխանատվության կարող է ենթարկել համապատասխան խորհուրդը կամ կազմակերպչական հանձնաժողովը, իսկ ներկայացուցչական և ղեկավար մարմինների անդամներին կարգապահական պատասխանատվության կարող է ենթարկել միայն գործադիր մարմինը:

4. ԿՈՒՍԱԿՑՈՒԹՅԱՆ ՍԿԶԲՆԱԿԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆԸ

4.1. Կուսակցության կառուցվածքային հիմքը կուսակցության սկզբնական կազմակերպություններն են, որոնք տեղերում իրականացնում են կուսակցության քաղաքականությունը: Սկզբնական կազմակերպությունը բաղկացած է առնվազն 15 անդամից: Սկզբնական կազմակերպության նախագահն ի պաշտոնե շրջանային խորհրդի անդամ է, իսկ դրա բացակայության դեպքում` տարածքային խորհրդի անդամ: Սկզբնական կազմակերպությունը ստեղծվում է տարածքային հատկանիշով:
Սկզբնական կազմակերպություն կարող են ձևավորել`

կուսակցության գործադիր մարմինը.
կուսակցության կազմակերպչական հանձնաժողովը.
կուսակցության տարածքային խորհուրդը.
կուսակցության շրջանային խորհուրդը:

4.2. Սկզբնական կազմակերպությունն իր գործունեությունն իրականացնում է ժողովների հրավիրման, որոշումների ընդունման, դրանց և կուսակցության վերադաս մարմինների որոշումների կատարման միջոցով:
4.3. Սկզբնական կազմակերպության ժողովը հրավիրվում է ոչ պակաս, քան երեք ամիսը մեկ անգամ: Ժողովը հրավիրում է կազմակերպության նախագահը: Ժողով կարող է հրավիրել նաև կազմակերպության անդամների առնվազն 1/3-ը` ոչ ուշ, քան երեք օր առաջ օրակարգի մասին տեղյակ պահելով կազմակերպության անդամներին: Կազմակերպության ժողովն օրինական է, եթե ժողովին մասնակցում է կազմակերպության անդամների առնվազն 1/2-ը: Որոշումներն ընդունվում են ներկաների ձայների պարզ մեծամասնությամբ` բաց կամ գաղտնի քվեարկությամբ: Գաղտնի քվեարկությունն անցկացվում է ներկաների առնվազն 1/3-ի պահանջով, ինչպես նաև բոլոր այն դեպքերում, երբ որոշակի պաշտոնի համար առաջադրվել են մեկից ավելի թեկնածուներ:
4.4. Սկզբնական կազմակերպության ժողովն ընտրում է կազմակերպության նախագահ և նախագահի երկու տեղակալներ` բաց կամ գաղտնի քվեարկությամբ, ներկաների ձայների պարզ մեծամասնությամբ, երկու տարի ժամկետով: Կազմակերպության նախագահի կամ տեղակալի լիազորությունները սկզբնական կազմակերպության ժողովի որոշմամբ կարող են վաղաժամկետ դադարեցվել` սկզբնական կազմակերպության անդամների թվի կեսից ավելիի ձայներով: Կազմակերպության նախագահի պաշտոնը թափուր մնալու, ինչպես նաև վերջինիս բացակայության դեպքում նրա պարտականություններն իրականացնում է նախագահի տարիքով ավագ տեղակալը:
4.5. Սկզբնական կազմակերպությունը հաշվետու է կուսակցության շրջանային խորհրդին, իսկ դրա բացակայության դեպքում` տարածքային խորհրդին: Սկզբնական կազմակերպության տարեկան գործունեության մասին հաշվետվությունը ներկայացնում է կազմակերպության նախագահը, յուրաքանչյուր հաջորդող տարվա հունվար ամսին:
Կուսակցության հերթական համագումարից ոչ ուշ, քան 25 օր առաջ սկզբնական կազմակերպությունը գումարում է հաշվետու ընտրական ժողով և կատարում է կազմակերպության նախագահի և տեղակալների ընտրություն:
4.6. Սկզբնական կազմակերպությունն իր դրամական միջոցները (անդամավճարներ, նվիրատվություն) փոխանցում է կուսակցության շրջանային խորհրդին, իսկ դրա բացակայության դեպքում` տարածքային խորհրդին: Սկզբնական կազմակերպությունը կուսակցության կողմից հատկացված դրամական միջոցների ծախսերի մասին հաշվետվությունը ներկայացնում է շրջանային խորհրդին, իսկ դրա բացակայության դեպքում` տարածքային խորհրդին:
4.7. Այն սկզբնական կազմակերպությունը, որի նախագահն ընտրվում է շրջանային, իսկ դրա բացակայության դեպքում` տարածքային խորհրդի նախագահ կամ տեղակալ, ընտրում է նոր նախագահ:

5. ԿՈՒՍԱԿՑՈՒԹՅԱՆ ՇՐՋԱՆԱՅԻՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆԸ

5.1. Հայաստանի Հանրապետության մարզերում ստեղծվում են կուսակցության շրջանային կազմակերպություններ, որոնց գործունեության տարածքային տիրույթը սահմանում է գործադիր մարմինը: Շրջանային խորհուրդը կազմավորվում է սկզբնական կազմակերպությունների նախագահներից:
5.2. Կուսակցության շրջանային խորհրդի նախագահը և նրա երկու տեղակալներն ընտրվում են կուսակցության շրջանային խորհրդի անդամների կազմից` բաց կամ գաղտնի քվեարկությամբ` ներկաների ձայների պարզ մեծամասնությամբ, երկու տարի ժամկետով: Շրջանային խորհրդի որոշմամբ կարող է կատարվել շրջանային խորհրդի նախագահի և տեղակալների վաղաժամկետ ընտրություն: Շրջանային խորհրդի նախագահի պաշտոնը թափուր մնալու, ինչպես նաև վերջինիս բացակայության դեպքում նրա պարտականություններն իրականացնում է նախագահի տարիքով ավագ տեղակալը:Կուսակցության հերթական համագումարից ոչ ուշ, քան 20 օր առաջ կատարվում է շրջանային խորհրդի նախագահի և նրա տեղակալների ընտրություն:
5.3. Կուսակցության շրջանային կազմակերպությունն իր գործունեությունն իրականացնում է խորհրդի նիստերի հրավիրման, որոշումների ընդունման, դրանց և կուսակցության վերադաս մարմինների որոշումների կատարման միջոցով:
5.4. Կուսակցության շրջանային խորհրդի նիստերը հրավիրվում են ոչ պակաս, քան երկու ամիսը մեկ անգամ: Նիստերը հրավիրում է խորհրդի նախագահը: Նիստ կարող է հրավիրել նաև խորհրդի անդամների առնվազն 1/3-ը` ոչ ուշ, քան երեք օր առաջ օրակարգի մասին տեղյակ պահելով խորհրդի անդամներին: Նիստն օրինական է, եթե մասնակցում է խորհրդի անդամների առնվազն 1/2-ը: Որոշումներն ընդունվում են ներկաների ձայների պարզ մեծամասնությամբ` բաց կամ գաղտնի քվեարկությամբ: Գաղտնի քվեարկությունն անցկացվում է ներկաների առնվազն 1/3-ի պահանջով, ինչպես նաև բոլոր այն դեպքերում, երբ որոշակի պաշտոնի համար առաջադրվել են մեկից ավելի թեկնածուներ:
5.5. Կուսակցության շրջանային խորհուրդն իր գործունեության մասին հաշվետու է տարածքային խորհրդին: Տարեկան գործունեության մասին հաշվետվությունը ներկայացվում է կուսակցության շրջանային խորհրդի նախագահի կողմից` յուրաքանչյուր հաջորդող տարվա փետրվար ամսվա վերջին:
5.6. Կուսակցության շրջանային խորհուրդն իր դրամական միջոցները փոխանցում է տարածքային խորհրդին: Կուսակցության շրջանային խորհուրդը կուսակցության կողմից հատկացված դրամական միջոցների ծախսերի մասին հաշվետվությունը յուրաքանչյուր կիսամյակ ներկայացնում է տարածքային խորհրդին:
5.7. Կուսակցության շրջանային խորհուրդն իրավունք ունի կուսակցության սկզբնական կազմակերպությունը լուծարելու հարց բարձրացնել կուսակցության տարածքային խորհրդի առջև:
5.8. Այն շրջանային խորհուրդը, որի նախագահը կամ տեղակալն ընտրվում է տարածքային խորհրդի նախագահ կամ տեղակալ, ընտրում է նոր նախագահ կամ տեղակալ:

6. ԿՈՒՍԱԿՑՈՒԹՅԱՆ ՏԱՐԱԾՔԱՅԻՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆԸ

6.1. Հայաստանի Հանրապետության մարզերում ստեղծվում են կուսակցական տարածքային կազմակերպություններ: Տարածքային խորհուրդը կազմավորվում է մարզի տարածքում գործող շրջանային խորհրդի նախագահներից և նրանց տեղակալներից:
6.2. Կուսակցության տարածքային խորհրդի նախագահը և նրա երկու տեղակալներն ընտրվում են տարածքային խորհրդի անդամների կազմից` բաց կամ գաղտնի քվեարկությամբ, ներկաների ձայների պարզ մեծամասնությամբ, երկու տարի ժամկետով: Տարածքային խորհրդի որոշմամբ կարող է կատարվել տարածքային խորհրդի նախագահի և տեղակալների վաղաժամկետ ընտրություն: Տարածքային խորհրդի նախագահի պաշտոնը թափուր մնալու, ինչպես նաև վերջինիս բացակայության դեպքում նրա պարտականություններն իրականացնում է նախագահի տարիքով ավագ տեղակալը: Կուսակցության հերթական համագումարից ոչ ուշ, քան 15 օր առաջ տարածքային խորհուրդը կատարում է տարածքային խորհրդի նախագահի և տեղակալների ընտրություն:
6.3. Կուսակցության տարածքային կազմակերպությունն իր գործունեությունն իրականացնում է խորհրդի նիստերի հրավիրման, որոշումների ընդունման, դրանց և կուսակցության վերադաս մարմինների որոշումների կատարման միջոցով:
6.4. Կուսակցության տարածքային խորհրդի նիստերը հրավիրվում են ոչ պակաս, քան երկու ամիսը մեկ անգամ: Նիստերը հրավիրում է խորհրդի նախագահը: Նիստ կարող է հրավիրել նաև խորհրդի անդամների առնվազն 1/3-ը` ոչ ուշ, քան երեք օր առաջ օրակարգի մասին տեղյակ պահելով խորհրդի անդամներին: Նիստն օրինական է, եթե մասնակցում է խորհրդի անդամների առնվազն 1/2-ը: Տարածքային խորհրդի որոշումներն ընդունվում են ներկաների ձայների պարզ մեծամասնությամբ` բաց կամ գաղտնի քվեարկությամբ: Գաղտնի քվեարկությունն անցկացվում է ներկաների առնվազն 1/3-ի պահանջով, ինչպես նաև բոլոր այն դեպքերում, երբ որոշակի պաշտոնի համար առաջադրվել են մեկից ավելի թեկնածուներ:
6.5. Կուսակցության տարածքային խորհուրդն իր գործունեության մասին հաշվետու է կուսակցության գործադիր մարմնին: Տարեկան գործունեության մասին հաշվետվությունը ներկայացվում է կուսակցության տարածքային խորհրդի նախագահի կողմից` յուրաքանչյուր հաջորդող տարվա մարտ ամսվա ընթացքում:
6.6. Կուսակցության տարածքային խորհուրդը համակարգում և վերահսկում է շրջանային կազմակերպությունների աշխատանքները: Կուսակցության տարածքային խորհուրդը կարող է լուծարել կուսակցության սկզբնական կազմակերպությունը` իր նախաձեռնությամբ կամ կուսակցության շրջանային կազմակերպության առաջարկով: Կուսակցության տարածքային խորհուրդը կուսակցության շրջանային կազմակերպության լուծարման հարցը կարող է ներկայացնել կուսակցության գործադիր մարմնին:
6.7. Կուսակցության տարածքային խորհուրդն իր դրամական միջոցները փոխանցում է կուսակցության դրամարկղ: Կուսակցության տարածքային խորհուրդը կուսակցության կողմից հատկացված դրամական միջոցների ծախսերի մասին հաշվետվությունը տարեկան մեկ անգամ ներկայացնում է գործադիր մարմնին:

7. ԿՈՒՍԱԿՑՈՒԹՅԱՆ ԵՐԵՎԱՆ ՔԱՂԱՔԻ ՏԱՐԱԾՔԱՅԻՆ ԵՎ ՇՐՋԱՆԱՅԻՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

7.1. Երևան քաղաքի վարչական շրջաններում ստեղծվում են կուսակցության տարածքային կազմակերպություններ, իսկ գործադիր մարմնի որոշմամբ` նաև կուսակցության շրջանային կազմակերպություններ:
7.2. Երևան քաղաքի վարչական շրջանների տարածքային խորհուրդները կազմվում են վարչական տարածքում գործող շրջանային խորհրդի նախագահներից և տեղակալներից, իսկ դրա բացակայության դեպքում` սկզբնական կազմակերպությունների նախագահներից:
7.3. Երևան քաղաքի վարչական շրջանների սկզբնական կազմակերպությունը հաշվետու է շրջանային խորհրդին, իսկ դրա բացակայության դեպքում` տարածքային խորհրդին:
7.4. Սկզբնական կազմակերպությունն իր դրամական միջոցները (անդամավճարներ, նվիրատվություն) փոխանցում է կուսակցության շրջանային խորհրդին, այդպիսիք կազմավորված չլինելու դեպքում` տարածքային խորհրդին:
7.5. Կուսակցության Երևան քաղաքի տարածքային խորհուրդն իրավունք ունի կուսակցության շրջանային խորհուրդը կամ սկզբնական կազմակերպությունը լուծարելու հարց բարձրացնել կուսակցության գործադիր մարմնի առջև:

8. ԿՈՒՍԱԿՑՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԱԳՈՒՄԱՐԸ

8.1. Կուսակցության համագումարը կուսակցության բարձրագույն մարմինն է, որի ընդունած որոշումները պարտադիր են կուսակցության բոլոր մարմինների և անդամների համար: Կուսակցության համագումարում ընտրված և կուսակցության կանոնադրությամբ սահմանված մարմինները հաշվետու են համագումարին:
8.2. Կուսակցության հերթական համագումարը հրավիրում է կուսակցության մշտական գործող ղեկավար մարմինն առնվազն երկու տարին մեկ անգամ:
8.3. Համագումարի պատվիրակներն առաջադրվում են սկզբնական կազմակերպությունների ժողովներում: Համագումարն իրավազոր է, եթե ներկա է (գրանցված է) պատվիրակների ընդհանուր թվի առնվազն 2/3-ը: Կուսակցության կանոնադրության ու ծրագրի ընդունման, դրանցում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու, կուսակցության վերակազմակերպման, լուծարման, ինչպես նաև կուսակցության կողմից Հանրապետության Նախագահի թեկնածու առաջադրելու մասին որոշումներն ընդունվում են համագումարի պատվիրակների ընդհանուր թվի ձայների մեծամասնությամբ:
Համագումարի որոշումները, բացառությամբ օրենքով և սույն կանոնադրությամբ նախատեսված դեպքերի, ընդունվում են բաց կամ գաղտնի քվեարկությամբ, համագումարին ներկա պատվիրակների ձայների մեծամասնությամբ:
Գաղտնի քվեարկությունն անցկացվում է համագումարին ներկա պատվիրակների առնվազն 1/3-ի պահանջով, ինչպես նաև բոլոր այն դեպքերում, երբ որոշակի պաշտոնի համար առաջադրվել են մեկից ավելի թեկնածուներ:
8.4. Արտահերթ համագումար կարող է հրավիրվել կուսակցության նախագահի առաջարկությամբ կամ ՀՀԿ անդամների 1/5-ի պահանջով` գործադիր մարմնի որոշմամբ:
8.5. Կուսակցության համագումարը`

լսում և հաստատում է կուսակցության նախագահի հաշվետվությունն իր և գործադիր մարմնի գործունեության մասին.
քննարկում և հաստատում է կուսակցության ծրագիրը, կանոնադրությունը և դրանցում առաջարկվող փոփոխություններն ու լրացումները.
ընտրում է կուսակցության նախագահ.
ընտրում է կուսակցության գործադիր մարմին.
որոշում է կուսակցության ռազմավարական քաղաքական ուղին, կուսակցության նպատակների և խնդիրների իրագործման գործելակերպն ու իրականացման ուղղությունները.
լսում և հաստատում է կուսակցության վերստուգիչ հանձնաժողովի հաշվետվությունը.
որոշում է վերստուգիչ հանձնաժողովի անդամների թիվը և ընտրում կուսակցության վերստուգիչ հանձնաժողով.
որոշում է ընդունում Հանրապետության Նախագահի թեկնածուի առաջադրման մասին.
որոշում է ընդունում կուսակցության վերակազմակերպման և (կամ) լուծարման մասին:

9. ԿՈՒՍԱԿՑՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱԳԱՀԸ

9.1. Կուսակցության նախագահն ընտրվում է համագումարի կողմից երկու տարի ժամկետով` ներկա (գրանցված) պատվիրակների ձայների մեծամասնությամբ: Կուսակցության նախագահի թեկնածություններն առաջադրվում են համագումարի պատվիրակների կողմից: Եթե առաջադրվել են մեկից ավելի թեկնածուներ, ապա, գաղտնի քվեարկության արդյունքում ընտրված է համարվում համագումարի պատվիրակների առավել ձայներ ստացած թեկնածուն:
9.2. Կուսակցության նախագահի բացակայության դեպքում գործադիր մարմնի անդամներից մեկը կուսակցության նախագահի հանձնարարությամբ իրականացնում է կուսակցության նախագահի լիազորությունները:
9.3. Կուսակցության նախագահը`

իրականացնում է կուսակցության ընդհանուր ղեկավարումը.
ներկայացնում է կուսակցությունը, նրա շահերը և դիրքորոշումը պետական և տեղական ինքնակառավարման մարմինների, հասարակական, քաղաքական և միջազգային կազմակերպությունների հետ ունեցած հարաբերություններում կամ այդ նպատակով լիազորում է կուսակցության այլ անդամների.
ի պաշտոնե կուսակցության խորհրդի և գործադիր մարմնի անդամ է.
հրավիրում է կուսակցության խորհրդի կամ գործադիր մարմնի նիստ.
հերթական համագումարի հրավիրումից մեկ ամիս առաջ հրավիրում է կուսակցության գործադիր մարմնի նիստ, որտեղ որոշվում է համագումարի օրակարգի նախագիծը.
ղեկավարում է կուսակցության գործադիր մարմնի աշխատանքները և նախագահում կուսակցության խորհրդի նիստը.
տնօրինում է կուսակցության գույքը և դրամական միջոցները.
հաստատում է (ստորագրում է) կուսակցության խորհրդի և գործադիր մարմնի որոշումները կուսակցության պաշտոնաթերթի և այլ պարբերականների հրատարակման մասին.
կազմավորում է իր աշխատակազմը.
կուսակցության անունից հաստատում (ստորագրում) է բոլոր անհրաժեշտ փաստաթղթերը.
կուսակցության գործադիր մարմնի անդամների կազմից կուսակցության խորհրդի հաստատմանն է ներկայացնում կուսակցության նախագահի տեղակալների և կուսակցության հանձնաժողովների նախագահների թեկնածությունները.
սահմանում է կուսակցության նախագահի տեղակալների կողմից անմիջականորեն համակարգվող ոլորտները.
կուսակցության խորհրդի հաստատմանն է ներկայացնում կուսակցության գործադիր մարմնի առաջարկները.
կուսակցության խորհրդի հաստատմանն է ներկայացնում կուսակցության գործադիր մարմնի հավանությանն արժանացած` Ազգային ժողովում և կառավարությունում քաղաքական պաշտոններում նշանակման կամ ընտրության ներկայացվող ՀՀԿ թեկնածուներին.
կուսակցության խորհրդի հաստատմանն է ներկայացնում կուսակցության ոլորտային կառուցվածքային ստորաբաժանումների ղեկավարների թեկնածությունները.
հաստատում և օրենքով սահմանված կարգով ու ժամկետում պետական լիազոր մարմնին է ներկայացնում կուսակցության ֆինանսական հաշվետվությունները.
օրենքով սահմանված ժամկետում զանգվածային լրատվության միջոցներում հրապարակում է կուսակցության ֆինանսական և գույքի օգտագործման վերաբերյալ հաշվետվությունները.
իրականացնում է սույն կանոնադրությամբ և կուսակցության համագումարի կողմից իրեն վերապահված այլ լիազորություններ:

Կուսակցության պաշտոնական դիրքորոշումն արտահայտում են կուսակցության նախագահը և նրա տեղակալները, ինչպես նաև նախագահի հանձնարարությամբ` գործադիր մարմնի անդամները և Ազգային ժողովում` ՀՀԿ խմբակցության ղեկավարը:

10. ԿՈՒՍԱԿՑՈՒԹՅԱՆ ԽՈՐՀՈՒՐԴԸ

10.1. Կուսակցության ներկայացուցչական մարմինը կուսակցության խորհուրդն է:
Կուսակցության խորհրդում ի պաշտոնե ընդգրկվում են`

կուսակցության նախագահը.
գործադիր մարմնի անդամները.
կուսակցության անդամ պատգամավորները.
կուսակցության անդամ կառավարության անդամները.
կուսակցության տարածքային կազմակերպությունների խորհուրդների նախագահները, կուսակցության ոլորտային կառուցվածքային ստորաբաժանումների ղեկավարները:

10.2. Կուսակցության խորհուրդը կարող է համալրվել գործադիր մարմնի որոշմամբ:
10.3. Կուսակցության խորհուրդն իր գործունեությունն իրականացնում է խորհրդի նիստերի հրավիրման, որոշումների ընդունման, դրանց և կուսակցության համագումարի որոշումների կատարման միջոցով:
10.4. Կուսակցության խորհրդի նիստերը հրավիրվում են ոչ պակաս, քան տարին երեք անգամ: Կուսակցության նախագահի, գործադիր մարմնի, ինչպես նաև խորհրդի անդամների առնվազն 1/3-ի նախաձեռնությամբ նախատեսված օրակարգով կարող է հրավիրվել արտահերթ նիստ: Նիստն օրինական է, եթե ներկա է խորհրդի անդամների առնվազն 2/3-ը:
10.5. Կուսակցության խորհուրդը`

վերահսկում է համագումարի և իր որոշումների կատարումը.
հաստատում է գործադիր մարմնի կողմից մշակված և ներկայացված` կուսակցության գաղափարախոսական հիմնադրույթները, ծրագրային և կանոնադրական փաստաթղթերի նախագծերը, կուսակցության մարտավարական սկզբունքները,
կուսակցության անունից անում է հայտարարություններ և առաջարկություններ.
հաստատում է Ազգային ժողովում ՀՀԿ խմբակցության գործունեության հիմնական ուղղությունները, լսում է գործադիր մարմնի տարեկան հաղորդումը.
հաստատում է կուսակցության նախագահի կողմից առաջադրված կուսակցության նախագահի տեղակալների, կուսակցության հանձնաժողովների նախագահների և կառուցվածքային ստորաբաժանումների ղեկավարների թեկնածությունները.
քննարկում և գործադիր մարմնի հաստատմանն է ներկայացնում Ազգային ժողովի ընտրություններում առաջադրված պատգամավորության թեկնածուներին.
հաստատում է կուսակցության գործադիր մարմնի հավանությանն արժանացած կուսակցության նախընտրական ծրագիրը, Ազգային ժողովում և կառավարությունում քաղաքական պաշտոններում նշանակման կամ ընտրության ներկայացվող ՀՀԿ թեկնածուներին.
որոշում է կայացնում Ազգային ժողովի ընտրություններին դաշինքով մասնակցելու մասին.
որոշում է կայացնում խորհրդարանական այլ ուժերի հետ դաշինք ստեղծելու մասին.
որոշում է կայացնում այլ պետությունների քաղաքական կուսակցությունների հետ համագործակցելու, միջազգային միություններին և ասոցիացիաներին անդամագրվելու մասին.
անհրաժեշտության դեպքում գործադիր մարմնի առաջարկությամբ լսում է կուսակցության տարածքային խորհուրդների հաշվետվությունները:

11. ԿՈՒՍԱԿՑՈՒԹՅԱՆ ԳՈՐԾԱԴԻՐ ՄԱՐՄԻՆԸ

11.1. Կուսակցության մշտական գործող ղեկավար մարմինը կուսակցության գործադիր մարմինն է, որն ընտրվում է կուսակցության համագումարում` երկու տարի ժամկետով: Գործադիր մարմնի անդամների թիվը որոշում է համագումարը: Գործադիր մարմնի անդամության թեկնածուներն առաջադրվում են համագումարի պատվիրակների կողմից:

Գործադիր մարմնի անդամների ընտրությունը կատարվում է բաց կամ գաղտնի քվեարկությամբ: Ընտրված են համարվում համագումարի պատվիրակների առավել կողմ ձայներ ստացած թեկնածուները:
Կուսակցության գործադիր մարմինն իր գործունեությունն իրականացնում է գործադիր մարմնի նիստերի, որոշումների ընդունման, դրանց և կուսակցության համագումարի որոշումների կատարման միջոցով:
Կուսակցության գործադիր մարմնի նիստերը հրավիրվում են ոչ պակաս, քան ամիսը մեկ անգամ: Կուսակցության նախագահի կամ գործադիր մարմնի անդամների առնվազն 1/3-ի նախաձեռնությամբ կարող է հրավիրել արտահերթ նիստ: Նիստն օրինական է, եթե ներկա է գործադիր մարմնի անդամների առնվազն 2/3-ը:

11.2. Կուսակցության գործադիր մարմինը`

կազմակերպում, ղեկավարում և վերահսկում է կուսակցության համագումարի որոշումների կատարման ընթացքը.
հրավիրում է կուսակցության հերթական համագումար և նախապատրաստում դրա անցկացումը.
որոշում է կայացնում համագումարի օրակարգի նախագիծը հաստատելու մասին.
որոշում է համագումարի գումարման օրը, պատվիրակների ընտրության կարգը, ընդհանուր թիվը.
հրավիրում է կուսակցության արտահերթ համագումար կուսակցության նախագահի առաջարկությամբ կամ ՀՀԿ անդամների 1/5-ի պահանջով.
որոշում է ընդունում Հանրապետության Նախագահի ընտրություններում ՀՀԿ թեկնածուի առաջադրման վերաբերյալ կամ առաջադրված որևէ թեկնածուի պաշտպանելու մասին.
որոշում է ընդունում Ազգային ժողովի ընտրություններում պատգամավորության թեկնածուներ առաջադրելու մասին.
հավանություն է տալիս Ազգային ժողովում և կառավարությունում քաղաքական պաշտոններում նշանակման կամ ընտրության ներկայացվող ՀՀԿ թեկնածուներին.
քննարկում է կուսակցության նախընտրական ծրագիրը և ներկայացնում խորհրդի հաստատմանը.
քննարկում և լուծում է կուսակցության ընթացիկ գործունեությանն առնչվող խնդիրները.
մշակում և խորհրդի քննարկմանն է ներկայացնում կուսակցության գաղափարախոսական հիմնադրույթները, կանոնադրական, ծրագրային և կուսակցության ռազմավարությանն առնչվող փաստաթղթերի նախագծերը, ինչպես նաև կուսակցության մարտավարական սկզբունքները.
կարող է ստեղծել և լուծարել կուսակցության ոլորտային կառուցվածքային ստորաբաժանումներ.
վերահսկում է կուսակցության տարածքային, շրջանային, սկզբնական կազմակերպությունների և ոլորտային կառուցվածքային ստորաբաժանումների աշխատանքները.
տարին մեկ անգամ հաղորդում է ներկայացնում կուսակցության խորհրդին` իր գործունեության վերաբերյալ.
առանձին դեպքերում որոշում է կայացնում օրենսդրական նախաձեռնությունների վերաբերյալ Ազգային ժողովի ՀՀԿ խմբակցության դիրքորոշման մասին.
որոշում է ընդունում տեղական ինքնակառավարման մարմինների ղեկավարների և ավագանու ընտրություններում թեկնածուներ առաջադրելու մասին.
ընդունում է ներկուսակցական ակտեր (որոշում, կարգադրություն, հանձնարարական, հրահանգ, հայտարարություն, ցուցում և այլն), բացառությամբ` համագումարի կամ խորհրդի իրավասությանը վերապահված ակտերի.
որոշում է կայացնում խորհրդի արտահերթ նիստ գումարելու մասին.
որոշում է կայացնում տարածքային, շրջանային կամ սկզբնական կազմակերպությունների արտահերթ նիստեր (ժողովներ) հրավիրելու և նիստերում (ժողովներում) պարտադիր քննարկման ենթակա հարցերի մասին.
անհրաժեշտության կամ բողոքարկման դեպքերում կարող է վերանայել կուսակցության կառույցների որոշումները.
անհրաժեշտության դեպքում ստեղծում է շրջանային կազմակերպություն.
կուսակցության տարածքային խորհրդի առաջարկությամբ կարող է լուծարել կուսակցության շրջանային կազմակերպությունը.
սահմանում է շրջանային կազմակերպության գործունեության տարածքային տիրույթը.
իր նախաձեռնությամբ` կուսակցության նախագահի համաձայնությամբ կարող է լուծարել կուսակցության տարածքային կազմակերպությունը.
լսում է կուսակցության տարածքային խորհուրդների տարեկան հաշվետվությունները.
կուսակցության անունից անում է հայտարարություններ.
համակարգում և հսկողություն է իրականացնում կուսակցության լրատվամիջոցների և հրատարակչական ծառայությունների գործունեության նկատմամբ.
որոշում է կայացնում կուսակցության գործունեության բոլոր այն հարցերի շուրջ, որոնք կանոնադրությամբ վերապահված չեն կուսակցության համագումարի, նախագահի կամ խորհրդի բացառիկ իրավասությանը.
իրականացնում է կուսակցության` որպես իրավաբանական անձի, լիազորությունները.
հաստատում է կուսակցության գույքի կառավարման կարգը և դրամական ծախսերի նախահաշիվը.
սահմանում է անդամավճարների գանձման կարգը.
թույլատրում է պատրաստել հուշանվերներ` ՀՀԿ խորհրդանշանի պատկերով, ինչպես նաև սահմանում կուսակցության հուշամեդալներ և դրանց տրման կարգը.
հաշվետու է համագումարին:

12. ԿՈՒՍԱԿՑՈՒԹՅԱՆ ՎԵՐՍՏՈՒԳԻՉ ՀԱՆՁՆԱԺՈՂՈՎԸ

12.1. Կուսակցության ֆինանսական գործունեության վերահսկման նպատակով համագումարի կողմից երկու տարի ժամկետով ընտրվում է վերստուգիչ հանձնաժողով:
12.2. Վերստուգիչ հանձնաժողովի անդամը չի կարող միաժամանակ լինել կուսակցության գործադիր մարմնի և խորհրդի անդամ, կուսակցության տարածքային ու ոլորտային կառուցվածքային ստորաբաժանումների ղեկավար:
12.3. Վերստուգիչ հանձնաժողովի անդամներն իրենց կազմից ընտրում են հանձնաժողովի նախագահ:
12.4. Վերստուգիչ հանձնաժողովը հաշվետու է կուսակցության համագումարին:
12.5. Վերստուգիչ հանձնաժողովը`

վերահսկում է կուսակցության դրամական միջոցների ձևավորման և ծախսման գործընթացները.
ստուգում է դրամական միջոցների մուտքերի և ելքերի օրինականությունը.
վերահսկում է կուսակցության գույքի տնօրինման, տիրապետման և օգտագործման գործընթացները.
ստուգում է կուսակցության գույքի հետ կապված գործընթացները:

13. ԿՈՒՍԱԿՑՈՒԹՅԱՆ ՍԵՓԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ ԵՎ ԴՐԱՄԱԿԱՆ ՄԻՋՈՑՆԵՐԸ

13.1. Կուսակցության սեփականությունը, այդ թվում` ծրագրային և կանոնադրական խնդիրների իրականացման համար անհրաժեշտ շինություններ, փոխադրական միջոցներ և այլ գույք, գոյանում են` նվիրատվությունից, սահմանված կարգով իրականացված գործունեությունից և օրենքով չարգելված այլ աղբյուրներից:
13.2. Կուսակցության կողմից ստացված, ինչպես նաև նրա սեփական միջոցների հաշվին ստեղծված և (կամ) ձեռք բերված գույքի սեփականատերը կուսակցությունն է:
13.3. Կուսակցության տարածքային և ոլորտային կառուցվածքային ստորաբաժանումները սեփականատիրոջ կողմից իրենց հատկացված գույքը տիրապետում և օգտագործում են գործադիր մարմնի կողմից նախատեսված սահմաններում ու կարգով:
13.4. Դրամական միջոցները ձևավորվում են անդամավճարներից, օրենքով նախատեսված նվիրատվություններից, օրենքով նախատեսված բյուջետային ֆինանսավորումից, քաղաքացիական իրավական գործարքներից և օրենսդրությամբ չարգելված այլ մուտքերից:
13.5. Կուսակցության գույքը և դրամական միջոցները տնօրինում է կուսակցության նախագահը կամ նրա կողմից լիազորվելու դեպքում կարող է տնօրինել կուսակցության գործադիր մարմնի անդամներից մեկը` ըստ կուսակցության գործադիր մարմնի կողմից հաստատված նախահաշվի և կարգի:

14. ԿՈՒՍԱԿՑՈՒԹՅԱՆ ՎԵՐԱԿԱԶՄԱԿԵՐՊՄԱՆ ԵՎ (ԿԱՄ) ԼՈՒԾԱՐՄԱՆ ԿԱՐԳԸ

14.1. Կուսակցության վերակազմակերպումը և (կամ) լուծարումը կարող է կատարվել կուսակցության համագումարի որոշմամբ՝ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ և սույն կանոնադրությամբ սահմանված կարգով: Կուսակցությունը կարող է վերակազմակերպվել (միաձուլվել, միանալ, բաժանվել, առանձնանալ) միայն այլ կուսակցության (կուսակցությունների) :
14.2. Կուսակցության վերակազմակերպման և (կամ) լուծարման նախաձեռնությամբ կարող է հանդես գալ կուսակցության գործադիր մարմինը կամ կուսակցության համագումարի պատվիրակների առնվազն 1/3-ը՝ գրավոր պահանջով:
14.3. Կուսակցության վերակազմակերպման և (կամ) լուծարման մասին որոշումն ընդունվում է կուսակցության համագումարի պատվիրակների ընդհանուր թվի ձայների մեծամասնությամբ, բաց քվեարկությամբ:
14.4. Համագումարի կողմից կուսակցության լուծարման մասին որոշում ընդունելու դեպքում ստեղծվում է լուծարային հանձնաժողով, որը Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով տնօրինում է կուսակցության գույքը և դրամական միջոցները, ինչպես նաև իրականացնում է կուսակցության լուծարման հետ կապված աշխատանքները: Կուսակցության լուծարումից հետո մնացած գույքը, կուսակցության համագումարի որոշմամբ, փոխանցվում է Հայաստանի Հանրապետությունում գրանցված հասարակական կազմակերպության կամ հիմնադրամի, կամ Հայաստանի Հանրապետությանը:
14.5. Կուսակցության լուծարման նախաձեռնությունը համագումարի կողմից մերժվելու դեպքում, այդ մասին որոշման ընդունման պահից, դադարեցվում է լուծարման նախաձեռնությամբ հանդես եկած կուսակցության անդամների անդամակցությունը, և անհրաժեշտության դեպքում կատարվում են նոր ընտրություններ:
14.6. Կուսակցությունը ենթակա է լուծարման նաև օրենքով սահմանված դեպքերում և կարգով: