Լուրեր
Սուտ 27. «Ոստիկանությունը նոր, արդիական, ժողովրդասեր կառույց է»
20.11.2025
Սկիզբը՝ այստեղ:
Նիկոլ Փաշինյանի իշխանությունը բազմիցս հայտարարում է. «Մենք ստեղծում ենք նոր տեսակի ոստիկանություն. բարձր աշխատավարձով, կրթված, քաղաքացուն ծառայող, ժողովրդավար»։ Մարդիկ իսկապես հույս ունեին, որ բիրտ մեթոդները եւ ուժի չարաշահումը կդառնան անցյալ։ Բայց այսօր իրականության եւ խոստումների միջեւ անդունդն այնքան մեծ է, որ անգամ բարձր աշխատավարձը չկարողացավ թաքցնել համակարգային խնդիրների խորությունը։ «Բարձր աշխատավարձը կփոխի վերաբերմունքը», բայց փոխվեց միայն ամսավճարը, ոչ մտածողությունը։ Իշխանությունը հաճախ կրկնում է, որ վարձատրության բարձրացումը կբերի պրոֆեսիոնալիզմի աճի։ Բայց իրականությունն ուրիշ բան ցույց տվեց. բարձր աշխատավարձ ստացող մի շարք պարեկներ կրկին ցուցաբերեցին բիրտ ու չհիմնավորված ուժի կիրառում, ծառայողական վարձատրությունը չփոխեց մշակույթը, ոստիկանության ներքին վերահսկողությունը դեռեւս թույլ է, իսկ անհիմն բռնության համար պատասխանատվություն գրեթե երբեք չի լինում։ Մի բան պարզ դարձավ՝ աշխատավարձը չի փոխում մտածողությունը, եթե համակարգը չի վերադաստիարակվում։ Նոր պարեկներ՝ առանց պատշաճ կրթության եւ պրոֆեսիոնալ պատրաստվածության։ Պարեկային ծառայության գաղափարը գեղեցիկ էր, բայց իրականացումը՝ ոչ այդքան։ Պարեկների զգալի մասը անցավ ծառայության կարճատեւ դասընթացներով, անբավարար իրավական գիտելիքով, կոնֆլիկտների խաղաղ կարգավորման հմտությունների բացակայությամբ, իրական հակաճգնաժամային պատրաստվածության բացակայությամբ։
Արդյունքում՝ մարդիկ հաճախ բախվում են անփորձ երիտասարդների, որոնք ուժը հաճախ դարձնում են հիմնական գործիք։ Սա համակարգային խնդիր է, ոչ անհատական։ Ոստիկանության բիրտ պահվածքը դարձավ «նոր նորմա»։ Երբ իշխանությունները հայտարարում էին, որ ոստիկանությունը «ժողովրդին ծառայում է», հասարակությունը տեսնում էր այլ պատկեր. խաղաղ ցուցարարների խոշտանգումներ, անհամաչափ ուժի կիրառում, մարդկանց գետնին գցելու, հարվածներ հասցնելու դեպքեր, հաճախ ուժը կիրառվում է ոչ թե օրենքով, այլ կարգադրիչների մակարդակով։ Այս ամենի ֆոնին բարձրաձայնելը, թե ոստիկանությունը «արդիականացված ու ժողովրդասեր» կառույց է, շատերի համար պարզապես քաղաքական շղարշ էր։ Հասարակության առաջնային հարցը մնաց անպատասխան. «Ո՞ւր է վերափոխումը»։ Վերափոխումը իրական էր լինելու, եթե տեղի ունենար՝ իրավական կրթության պարտադիր խորացում, հոգեբանական պատրաստվածություն, անաչառ վերահսկողություն ոստիկանների գործողությունների նկատմամբ, թափանցիկ քննություններ ուժի չարաշահման դեպքում, երկարաժամկետ մասնագիտական ուսուցում։ Բայց շեշտադրումն արվեց ոչ թե մտածողության եւ մշակույթի, այլ տեսքի եւ PR-ի վրա։ Պարադոքս. բարձր աշխատավարձ, բայց վստահության չափազանց ցածր մակարդակ։ Բարձր պաշտոններ հաճախ ստանում են բոլոր այն ոստիկանները, որոնք ցույցերի ժամանակ բիրտ ուժ են կիրառում ցուցարարների վրա կամ ընդդիմադիրների հանդեպ ոչ համաչափ գործողություններ են իրականացնում։ Բոլոր հարցումներում տեսանելի է մեկ բան. աշխատավարձը չի ստեղծում վստահություն, եթե համակարգը չի ստեղծում արդարություն։ Եվ երբ իշխանությունը շարունակում է կրկնել, որ «Ոստիկանությունը ժողովրդին է ծառայում», մարդիկ հիշում են այն բոլոր դեպքերը, որոնք վկայում էին հակառակը։ Սուտը, թե ոստիկանությունը դարձավ «նոր որակի, ժողովրդասեր ու արդար կառույց», փլուզվեց հենց այն պահից, երբ բիրտ մեթոդները, անփորձ կադրերը եւ անհամաչափ ուժը դարձան սովորական։ Ոստիկանությունը զարգանում է ոչ աշխատավարձի, այլ խորհրդանշական արժեքների, կրթության, վերահսկողության եւ պատասխանատվության միջոցով։ Եվ քանի դեռ այս բաղադրիչները բացակայում են, արդիականացման մասին խոսքը մնում է քաղաքական դեկլարացիա, ոչ թե իրական բարեփոխում։