Հայաստանի Հանրապետական կուսակցություն

- Չնայած ավելի վաղ ձեր խմբակցությունը հայտարարեց, որ չունեք վարչապետի  թեկնածու, բայց պատրաստ եք «առանց նախապայմանների» քննարկել ցանկացած թեկնածուի հարցը եւ նախաձեռնել իմպիչմենտի գործընթաց, եթե որեւէ ուժ թեկնածու առաջադրի, սակայն մերժեցիք Էդմոն Մարուքյանի թեկնածությունը, ինչո՞ւ։ Ոմանց կարծիքով, դուք՝ ՀՀԿ-ն, հայտնվեցիք ձեր իսկ փորած փոսում` ուզում էիք «առանց նախապայմանի» շեշտադրումով տարանջատվել Քոչարյանի թիմից։

 

- Եթե դուք ծանոթ եք մեր նախորդ հայտարարությանը, ապա կտեսնեք, որ այնտեղ խոսք է գնում՝ առանց նախապայմանի պատրաստ ենք քննարկել, մենք չենք ասում՝ առանց նախապայմանի պատրաստ ենք առաջադրել, որովհետեւ առաջադրումներ, ինքնառաջադրումներ կարող են շատ լինել, բայց բնական է, չէ՞, դա կդառնա ինքնանպատակ, եթե թեմային առաջին արձագանքողին վերցնես եւ առաջադրես գործընթացի կարեւոր էլեմենտ։ Այսինքն, քննարկումները բաց են քաղաքական դաշտում, առաջադրումը, մեկնարկը կարող է սկսել պատգամավորը, բայց գործընթացն ինքնին ավելի ընդգրկուն է եւ վերաբերում է քաղաքական այն բոլոր ուժերին, որոնք այս հարցում ունեն համախոհություն կամ, նվազագույնը՝ հետաքրքրություն։ Այն, որ դաշտում տարբեր մարդիկ պատրաստակամություն են հայտնում, կա բանավեճ, սա ընդհանուր գործընթացի մաս է կազմում։ Պրոցեսի դուռը բաց է, ժամանակը ցույց կտա ընդհանուր դաշտում տարբեր ուժերի միջեւ քննարկումները, եւ թե էլ ովքեր առաջադրվելու ցանկություն ունեն, վերջնարդյունքում առավել օպտիմալ դիրքորոշում կլինի։

 

- Ձեր հայտարարության մեջ հստակ գրել էիք՝ առանց նախապայմանի «քննարկել եւ նախաձեռնել», մի քիչ անհասկանալի է, որ քննարկման համար էլ պիտի նախապայման դնեիք:

 

- Երկու բան կարող է շփոթ առաջացնել՝ առանց նախապայմանների առաջադրել եւ առանց նախապայմանների քննարկել։ Եղել է Էդմոն Մարուքյանի առաջարկը երկու խմբակցություններին, մեր ֆրակցիայում քննարկման առարկա է դարձել, վերջնարդյունքում ֆրակցիան արտահայտել է դիրքորոշում։

 

- Ձեր հայտարարությունը մեկնաբանում եք այնպես, ինչպես ՀՀԿ-ի իշխանության ժամանակ ՍԴ որոշումներն էին, այսինքն՝ ով ինչպես ուզում, մեկնաբանում է։

 

- Ես գուցե ընդունեմ, որ կարող էր մեր հայտարարությունը մարդկանց մոտ շփոթմունքի առարկա դառնալ, բայց կարծում եմ, որ  մեր տեքստում դա ավելի քան հստակ է գրված. քննարկում՝ առանց նախապայմանների։ Եղել է առաջարկ, այն քննարկվել է, եւ եղել է դիրքորոշում։ 

 

- Գրել եք. ««Պատիվ ունեմ» խմբակցությունը դեմ է Նիկոլ Փաշինյանին «Նիկոլ Փաշինյան 2»-ով փոխարինելու գործընթացին, հետեւաբար՝ թեկնածուի հետ հանդիպման անհրաժեշտություն չենք տեսնում»։ Եվ նշում եք, որ Մարուքյանն իր քաղաքական հետագծով ոչնչով չի տարբերվում գործող կառավարիչներից։ Որից հետո Մարուքյանը լայվ է մտնում ու ձեզ հարց ուղղում՝ ինչո՞ւ դեմ չէիք Փաշինյանի օրոք ԱԱԾ տնօրեն աշխատած Արթուր Վանեցյանի հետ համագործակցությանը։ Հետո հիշատակում է Աջապահյանի՝ երրորդ նախագահի հասցեին հնչեցրած քննադատությունը, որ Սերժ Սարգսյանի քայլերն այն մասին են, որ կա՛մ ինքը կդառնա պետության ղեկավար, կա՛մ Նիկոլ Փաշինյանը կմնա վարչապետ։

 

- Նախ՝ 2020 թվականի 44-օրյա պատերազմն այն հանգրվանային փուլն էր, որը քաղաքական դաշտը պարզաջրեց․ երեւաց՝ ով ով է, ինչի է ընդունակ, մասնավորապես իշխանությունն ինչ խնդիրներ կարող է հարուցել՝ որպես պետություն։ Իսկ Արթուր Վանեցյանը դեռեւս 2019 թվականին էր իշխանությունից հեռացել եւ հեռանալիս էլ քաղաքական հայտարարություն արել` ի տարբերություն Էդմոն Մարուքյանի, որ պաշտոնը ստանձնեց պատերազմից հետո եւ երկար ժամանակ կիսում էր Արցախի վերաբերյալ Նիկոլ Փաշինյանի առաջարկած քարոզչական կուրսը: Համաձայնեք՝ այս տեսանկյունից համեմատության եզրեր չկան։ Խնդիրն անձերը չեն, այլ՝ քաղաքական եւ գաղափարական մոտեցումները, մարդիկ, ովքեր տարբեր փուլերում Արցախը համարել են Ադրբեջան, պաշտպանել են գործող քաղաքական կուրսը, հետո տարբեր պատճառներով դուրս են եկել իշխանությունից ու մտածում են, որ մեկ տարի անց կարող են մաքուր էջից դուրս գալ, դառնալ պրոցեսի առանցք, բնականաբար, պետք է հիասթափվեն, դա անիրատեսական է, նաեւ՝ անտրամաբանական։ Այդ մարդիկ այսօր իշխանության մեջ չեն գուցե՝ ելնելով ներիշխանական տարբեր հարաբերություններից, բայց, կրկնում եմ՝ նրանք գաղափարական համախոհներ են եղել։

 

- Ձեր խոսքում ասացիք, որ իմպիչմենտի դուռը դեռ բաց է մնում, պատրաստ եք քննարկել, գուցե օպտիմալ դիրքորոշում ընդունեք։ Երկրորդ նախագահի համար, սակայն, տարօրինակ է, որ դուք չունեք թեկնածու՝ լինելով բազմահազարանոց կուսակցություն, որը մեկ տասնամյակ իշխանության է եղել։ Հետո ասում է, որ ունեք վարչապետի չափորոշիչներին համապատասխանող թեկնածուներ, պարզապես, ինչպես «Հայաստան» դաշինքը, իրատեսական չեք համարում այս պահին իմպիչմենտը, այդ պատճառով էլ թեկնածու չեք առաջադրում։ Այդպե՞ս է։

 

- Ես կարծում եմ՝ որեւէ տարօրինակ պրոցես տեղի չի ունեցել, մեր հայտարարության մեջ հստակ ենք գրել, որ «այս պահին» չունենք թեկնածու, դա կախված է նրանից, թե պրոցեսն ինչ ձեւով «կեփվի», ինչպես կգեներացվի, եւ այդ գեներացման պիկին ինչպիսի թեկնածու առաջ կգա, որովհետեւ կան գործիչներ, որոնք այս իրավիճակում կարող են լինել մրցունակ եւ արդյունավետ, մեկ այլ իրավիճակում, մեկ այլ քաղաքական պրոցեսում կարող են նույն դերը չունենալ։ Դրա համար եմ ասում՝ երբ պրոցեսը կեփվի, ավելի հստակ կլինի, թե ինչ թեկնածու է հարմար։ Այստեղ խնդիրը ՀՀԿ-ի հարցը չէ, քաղաքական ամբիցիաները չեն, որ ՀՀԿ-ն համարի՝ ամեն տեղ ինքը պետք է լինի, գուցե քաղաքական դաշտի քննարկումներն այնպիսի կետի հասնեն, որ արձանագրվեն՝ այս իրավիճակում թեկնածուն պետք է լինի ոչ կուսակցական գործիչ։ Խնդիրն այն չէ, որ մենք վարագույրի հետեւում պախկվենք ու ասենք՝ մենք չկանք, բայց իրականում՝ լինենք։ Պետք է լինի մրցունակություն ապահովող թեկնածու, որը հաջողության կհասնի։

 

- Ճի՞շտ հասկացա, որ դուք էլ եք այս պահին անիմաստ համարում իմպիչմենտի նախաձեռնությունը, նախ` պրոցեսները պիտի եփվեն, հետո նոր խորհրդարանում անելիք կունենաք։

 

- Դրանք պետք է լինեն զուգահեռ, որովհետեւ այս նույն գաղափարի քննարկումն էլ չի սկսել ՀՀԿ-ն, այլ սկսել է կոնկրետ նախաձեռնություն, որը տեսնում է կոնկրետ ճանապարհներ, ունեն մոտեցումներ, որոնք քննարկվել են քաղաքական դաշտում, եւ թե որքան կա հնարավորություն, որ այն կարելի է վերածել խոշոր պրոցեսի, պետք է գնալ եւ հասկանալ։ Եթե քաղաքական դաշտում չկա այլ օրակարգ, բացի ընտրությունից, եւ կա նման օրակարգ, որ կարելի է քննարկել եւ մեծ արդյունավետություն ապահովել, ո՞րն է հիմնավորումը՝ այդ դաշտ չմտնելու։ Այս տեսանկյունից ինձ համար հասկանալի չէ՝ ինչու է այն վերածվում ՀՀԿ-ի դեմ քննադատությունների, մեղադրանքների, թիրախավորման։ Սա գործիք է, որը 4 տարվա ընթացքում չի կիրառվել, երկրորդը՝ քաղաքական դաշտում ընտրություններից բացի չի եղել այլ դիսկուրս, մարդիկ կան՝ ասում են, որ գիտե՞ք՝ եթե իմպիչմենտը ձախողվի, 6 ամիս փակ է լինելու դրա հնարավորությունը։ Այս քննարկումը տրամաբանական կլինի, եթե նման բան ասող ուժերն ունեն պլանավորում, դիցուք` աշնանն օգտագործել իմպիչմենտի գործիքը։ Այս համատեքստում, այո, պետք է քննարկել՝ որն է ավելի կենսունակ եւ որը կարող է հաջողություն գրանցել։ Եթե լիներ երկրորդ օրակարգային հարցը, այս դեպքում շատ ավելի հեշտ կլիներ գնահատականներ հնչեցնել եւ հասկանալ, թե որ դեպքում որն է ճիշտ՝ սկսել հիմա «Արթուն ենք» նախաձեռնության շրջանակներո՞ւմ, թե՞, օրինակ, կա այլ ուժ, որը ներկայացնում է կենսունակ գաղափար, որը ներկայացնելու է աշնանը, հետեւաբար՝ մեկը մյուսին կարող է խանգարել։ Պետք է քննարկել այս հարցերը, եւ, բնականաբար, ՀՀԿ-ն այլ` վարագույրի ետեւում, ներկուլիսային բաներ չի տեսնում, եւ կարծում եմ՝ շատ հստակ արտահայտում է իր դիրքորոշումը։

 

- Դիրքորոշում հայտնելուց զատ, ի՞նչն է խանգարում այդ հարցերն արագ ճշտելուն եւ ձեր կողմից գործընթացը նախաձեռնելուն։

 

- Այսօր դժվար է գտնել մի ուժի, որը կարող է միայնակ տալ բոլոր բաղադրիչները, սա ենթադրում է լայն քննարկումներ, եւ մենք գնալու ենք այդ ճանապարհով։ Եթե մենք ելնեինք այդ տեսանկյունից, որ հավանականություն կա, որ մենք չենք կարող հասնել նշանակետին, 44-օրյա պատերազմից հետո մենք որեւէ պրոցեսի մեջ չպետք է մտնեինք։ Բոլոր շարժումների ժամանակ էլ միշտ հավանականություն եղել է թե՛ հաջողելու, թե՛ ձախողվելու, հիմա ի՞նչ անել` ի սկզբանե որոշել, որ դատապարտված է ձախողման, եւ նստել տանը, չդիմադրել, չպայքարել, չփնտրե՞լ ուղիներ։