Հայաստանի Հանրապետական կուսակցություն

Նախագահ Սերժ Սարգսյանն այսօր հանդիպում է ունեցել Փարիզի քաղաքապետ Անն Իդալգոյի հետ: Հանդիպման սկզբում Հանրապետության Նախագահը նախ շնորհավորել և բարեմաղթանքներ է հղել տիկին Իդալգոյին Կանանց տոնի կապակցությամբ, նշելով, որ առավոտյան շնորհավորական ուղերձ է հղել Հայաստանի բոլոր կանանց և հաճելի է, որ հանդիպման առիթով հնարավորություն ունի շնորհավորելու նաև տիկին Իդալգոյին կանանց այդ գեղեցիկ տոնի առթիվ:

Քաղապետ Անն Իդալգոն նշել է, որ մեծ հաճույքով և ջերմությամբ է հիշում Երևան կատարած իր այցերը և համարում է, որ Երևանը հյուրընկալության արվեստի մայրաքաղաքն է: Զրուցակիցները երկուստեք գոհունակությամբ են փաստել գործընկեր քաղաքներ Երևանի և Փարիզի միջև զարգացող ու տարեցտարի ամրապնդվող համագործակցությունը:

Հանդիպման ավարտին Նախագահ Սերժ Սարգսյանը Փարիզի քաղաքապետ Անն Իդալգոյին պարգևատրել է Պատվո շքանշանով՝ հայ-ֆրանսիական բարեկամական հարաբերությունների ամրապնդման և զարգացման գործում ներդրած նշանակալի ավանդի համար:

Հանրապետության Նախագահն ու Փարիզի քաղաքապետը ստորագրել են Հայաստանի Նախագահի այցելությանը նվիրված հուշապաստառի վրա:

Փարիզի քաղաքապետարանում այնուհետև, ի պատիվ Հայաստանի Հանրապետության Նախագահի այցելության, տեղի է ունեցել պաշտոնական ընդունելություն, որի ժամանակ Նախագահ Սերժ Սարգսյանը և քաղաքապետ Անն Իդալգոն հանդես են եկել ելույթներով:

***
Նախագահ Սերժ Սարգսյանի ելույթը Փարիզի քաղաքապետարանում կայացած ընդունելությանը

Հարգարժա՛ն քաղաքապետ,

Սիրելի՛ հայրենակիցներ,

Տիկնա՛յք և պարոնա՛յք,

Ինձ համար հաճելի է կրկին գտնվել Փարիզում: Մի քաղաքում, որ պատմության ընթացքում «շատ ալիքների է բախվել, բայց չի սուզվել», այլ շարունակել է ծաղկել ու զարգանալ՝ հավերժ մնալով քաղաքակրթության յուրօրինակ կենտրոն: Իզուր չեն ասում, որ Փարիզում միայն զբոսանքը՝ պատմության, գեղեցկության և կյանքի իմաստի մասին դասեր է տալիս: Հաճելի է, որ դարեր շարունակ հայ ժողովուրդը հնարավորություն է ունեցել հաղորդակից լինելու այդ դասերին՝ հարստանալով և հարստացնելով:

Շնորհակալ եմ Փարիզի քաղաքային իշխանություններին՝ ի դեմս տիկին Իդալգոյի, այս հնարավորության համար: Ձեր շնորհիվ է նաև, որ հայ-ֆրանսիական հարաբերությունների օրակարգում իր ծավալուն տեղն է զբաղեցնում ապակենտրոնացված համագործակցությունը և, իհարկե, հատկապես՝ Փարիզի հետ: Շատ բարձր եմ գնահատում, որ Դուք մեր կողքին եք մեզ համար կարևորագույն պահերին. խոսքս Երևան կատարած Ձեր այցերի մասին է՝ ինչպես Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցի միջոցառումների, այնպես էլ Երևան քաղաքի 2798–ամյակի տոնակատարությունների շրջանակներում: Եվ, իհարկե, տիկի՛ն քաղաքապետ, մենք երջանիկ կլինենք, եթե Դուք հաջորդ տարի այցելեք Երևան այն օրերին, երբ մենք նշելու ենք մեր մայրաքաղաքի՝ համայն հայության մայրաքաղաքի 2800-ամյակը:

Տիկի՛ն քաղաքապետ,

Փարիզի փողոցներով անցնելիս անհնարին է չնկատել թվանշված ծառերը, հազարավոր հուշարձաններն ու թանգարանները, կրկին ու կրկին վերադարձող անհամար զբոսաշրջիկներին և վերջապես՝ այս քաղաքի հյուրընկալ ու ջերմ մթնոլորտը: Սա, անշուշտ, նաև Ձեր անվերապահ նվիրվածության ու հոգածության շնորհիվ է:

Անչափ ուրախ եմ, որ Երևանն ու Փարիզը քույր քաղաքներ են, և նրանց միջև ծավալվող արդյունավետ փոխգործակցությունն օրեցօր ամրապնդվում և ընդլայնվում է. ամեն տարի մի շարք համատեղ ծրագրեր են իրականացվում ինչպես երկկողմ, այնպես էլ բազմակողմ ձևաչափերում՝ համատեղ մշակութային ծրագրերից մինչև փորձի փոխանակում քաղաքային տնտեսության զարգացման, քաղաքաշինության ոլորտներում:

Առանձնահատուկ կուզեի կանգ առնել Ֆրանկոֆոն քաղաքապետների միջազգային ասոցիացիայի շրջանակներում մեր գործակցության վրա: Այդ համագործակցության արդյունքում մեր մայրաքաղաքի մի շարք դպրոցներում պայմաններ են ստեղծվել ֆրանսերեն լեզվի խորացված ուսուցման համար, բարեկարգվել և նորոգվել են երաժշտության, արվեստի կրթօջախներ ու գրադարաններ: Աշխարհում ամենաշատ գրադարաններ ունեցող քաղաքը պետք է որ ընդօրինակելի լինի մեզ համար: Այդ փոխգործակցության արդյունքում մեր մայրաքաղաքում ավելի է զգալի ֆրանսիական շունչը: Հուսով եմ, որ ընթացքում գտնվող ծրագրերը նույնպես հաջողությամբ կնյութականանան, Փարիզում կհիմնվի «Հայաստանի տուն», իսկ Երևանում՝ «Ֆրանսիայի տուն», ինչը կնպաստի, որ հայերն ու ֆրանսիացիները միմյանց մայրաքաղաքներում իրենց զգան ինչպես տանը:

Տիկնա՛յք և պարոնա՛յք,

Փարիզում լինելով՝ հասկանում ես, թե ինչու Հայոց ցեղասպանությունից հետո տասնյակ հազարավոր հայեր նախընտրեցին Ֆրանսիան ու ֆրանսիականը: Այստեղ առևտուրն անգամ արվեստ է, իսկ արվեստը՝ կենսակերպ:

Այս մարդիկ եկան և ձեր հյուրընկալության արդյունքում դարձան Ֆրանսիայի օրինապաշտ քաղաքացիներ, հարգված ու պահանջված մասնագետներ: Եկան նաև, որ աշխարհն այսօր ունկնդրի Շառլ Ազնավուրի երգերը քաղցրահունչ ֆրանսերենով, վայելի Միշել Լեգրանի գեղեցիկ երաժշտությունը և Անրի Վերնոյի ու Ալեն Թերզյանի ֆիլմերը:

Թույլ տվեք հատուկ դիմել այս դահլիճում գտնվող իմ հայրենակիցներին:

Վստահաբար կարելի է ասել, որ դուք Ձեր ներդրումն ունեք ֆրանսիական մշակույթի, տնտեսության զարգացման գործում: Յուրացնելով լավագույն ֆրանսիականը՝ դուք հարստացրիք այն հայկականության յուրահատուկ կոլորիտով:

Այսօր, երբ ճգնաժամի արդյունքում հազարավոր սիրիահայեր են հաստատվել Հայաստանում, մենք այդ կոլորիտն ավելի մոտիկից ենք զգում և գնահատում: Սիամանթոյի ու Վարուժանի արևմտահայերենով, հայտնի արևելյան ճաշատեսակների համ ու հոտով նրանք նոր գույն ու մշակույթ բերեցին՝ դարձնելով Հայաստանը մի փոքր ուրիշ, մի քիչ ավելի լավը:

Անկասկած, մենք ձեզանով ավելի զորեղ ենք, ավելի ճանաչելի և ավելի լսելի: Հավատացա՛ծ եղեք, որ դուք մշտապես սպասված եք Հայաստանում՝ թե՛ որպես հարազատ, թե՛ որպես գործընկեր, թե՛ որպես զբոսաշրջիկ, թե՛ որպես հայության անբաժան մաս: Մենք Ձեզ սպասում ենք ինչպես ձեր հաջողությունը կիսելու, այնպես էլ դժվարին պահին ձեզ նեցուկ լինելու համար:

Եզրափակելով խոսքս՝ ուզում եմ կրկին շնորհակալություն հայտնել Ձեզ, տիկի՛ն քաղաքապետ, Երևան-Փարիզ կապերի սերտացման գործում Ձեր անձնական ներգրավվածության համար: Ձեր որոշմամբ էր, որ 2015 թվականի ապրիլի 24-ին Էյֆելյան աշտարակի լույսերը հանգչեցին՝ ի նշան Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակի հանդեպ հարգանքի: Թո՛ղ այդ լույսերը միշտ մնան վառ՝ ի նշան հայ-ֆրանսիական բարեկամության հարատևման:

Շնորհակալություն:

***
Քաղաքապետ Անն Իդալգոյի ելույթը Փարիզի քաղաքապետարանում կայացած ընդունելությանը

Մեծարգո՛ պարոն Նախագահ,

Տիկնա՛յք և պարոնա՛յք նախարարներ,

Հարգելի՛ Էդվարդ Նալբանդյան՝ Արտաքին գործերի նախարար,

Հարգելի՛ Սուրեն Կարայան՝ Էկոնոմիկայի և ներդրումների նախարար,

Հարգելի՛ Հրանուշ Հակոբյան՝ Սփյուռքի նախարար,

Երևանի քաղաքապետ՝ հարգելի՛ Տարոն Մարգարյան,

Տիկնա՛յք և պարոնա՛յք դեսպաններ,

Տիկնա՛յք և պարոնա՛յք ընտրյալներ,

Հարգելի՛ բարեկամներ,

Երևանում սքանչելիորեն հյուրընկալվելուց ընդամենը մի քանի ամիս անց շատ երջանիկ եմ այսօր հյուրընկալել ձեզ Փարիզում: Եվ թեև իմ ելույթը տեղի է ունենում Հայաստանի Հանրապետության Նախագահի պաշտոնական այցի շրջանակներում, այն երջանկությունը, որ ես այսօր տածում եմ, բնավ սոսկ արարողակարգային չէ։ Այն արտահայտում է ուրախություն, որն ունենում են բարեկամները միմյանց հանդիպելիս՝ միմյանց հետ հաղորդակցվելու և միմյանց տարբերություններով հարստանալու նպատակով:

Մեծարգո՛ պարոն Նախագահ,

Դուք ինձ մեծ պատիվ եք մատուցում՝ այս շքանշանը հանձնելով, որն ինձ համար իրապես խորհրդանիշ է այն յուրօրինակ բարեկամության, որը միավորում է մեզ, որը միավորում է Փարիզը Հայաստանին, և ես մաղթում եմ Ձեզ բարի գալուստ Փարիզ և քաղաքապետարան, որը փարիզեցիների տունն է: Այն բարեկամությունը, որը փարիզահայերը կարողացել են ստեղծել իրենց անդրդվելի մարդասիրությամբ, որի նորագույն պատմության մարտիրոսները և միաժամանակ պահապաններն են հանդիսանում նրանք: Այսօր ես մտածում եմ բոլոր նրանց մասին, ովքեր կարողացել են նույն էներգիան ներդնել Ֆրանսիան սերտելու և Հայաստանը հիշելու, ֆրանսիացի դառնալու և հայ մնալու, ֆրանսիական ավանդույթներն ապրելու և միևնույն ժամանակ նախնյաց ավանդույթները պահպանելու մեջ: Ես ցանկանում եմ ողջունել այդ արտակարգ աշխատանքը, որ կատարվում է այն կանանց և տղամարդկանց կողմից, ում հետ ես հաճույք ունեմ հանդիպելու և համագործակցելու, և որը ներկայումս իրականացվում է ֆրանսահայ կազմակերպությունների համակարգող խորհրդի անդամների կողմից։ Ուստի, թույլ տվեք մասնավորապես ողջունելու այստեղ ներկա Արա Թորանյանին և Մուրադ Փափազյանին՝ իրենց կատարած աշխատանքի համար:

Սիրելի՛ փարիզահայ և ֆրանսահայ բարեկամներ,

Ես վստահ եմ, որ ձեր համայնքի ինտեգրումը և հաջողությունն արդյունքն է ձեր աշխատանքի, ձեր հետևողականության, որը երբևէ չի մոռանում լինել նաև մեծահոգի, ինչպես նաև ձեր յուրահատուկ կարողության՝ համատեղելու անցյալի գիտակցումը հեռանկարի գիտակցման հետ։ Քանի որ իմ կարծիքով անցյալի և հեռանկարի գիտակցման միջև կա մի շատ գնահատելի արժեքավոր կետ, որում իրար են հանդիպում Փարիզը և Հայաստանը։ Նախ, քանզի անցյալի գիտակցումը մեզ դարձնում է պատասխանատուն այն պատմության, որի ժառանգորդներն ենք, բայց միևնույն ժամանակ պատասխանատուն այն ներկայի, որը մենք այսօր միասին կիսում ենք:

Այսօր այստեղ ցանկանում եմ հրապարակայնորեն և հանդիսավոր կերպով կրկնել այն, ինչ ասացի հոկտեմբերին՝ ձեր կողմից ինձ տրամադրած հանդիպման ժամանակ: Ցանկանում եմ բարձրաձայնել Հայաստանի իրավունքն ապրելու խաղաղության և անվտանգության մեջ: Միևնույն հանդիսավորությամբ վերստին կուզենայի շեշտել 1915 թվականի Ցեղասպանությունը միջազգային հանրության կողմից ճանաչելու անհրաժեշտությունը, ինչպես նաև դրա ժխտողականության քրեականացման կարևորությունը: Փարիզը եղել է և մշտապես կլինի հայ ժողովրդի կողքին՝ պաշտպանելու նրա անցյալի հիշողությունը և ներկայիս կյանքի անվտանգությունը, քանի որ դրանք անբաժանելի են: Այդ նպատակով ենք մենք Երևանի քաղաքապետարանի և Երևանի Հայոց ցեղասպանության ինստիտուտ-թանգարանի հետ համատեղ այստեղ կազմակերպել Ցեղասպանությանը նվիրված ցուցադրությունը, այդ նպատակով ենք մենք ամեն տարի հիշատակի ոգեկոչման արարողություն կազմակերպում Փարիզի քաղաքապետարանում և միևնույն ժամանակ ոգեկոչում վերապրածներին՝ Հայր Կոմիտասի: Հիշատակի պահպանությանն ուղղված այդ աշխատանքի շարունակությունն է նաև մեր նախաձեռնությունը՝ Փարիզի կենտրոնում ստեղծելու մի վայր, որը միևնույն ժամանակ կհավերժացնի ցեղասպանության հիշողությունը և կնշանավորի հետագա վերածնունդը, որը հայ ժողովրդի ճակատագրի դրոշմն է:

Ես առաջին իսկ օրվանից մշտապես պաշտպանել եմ կենտրոնի ստեղծման գաղափարը և հույս ունեմ, որ այն շատ արագ կյանքի կկոչվի պետության և ռեգիոնի կողմից, և Փարիզ քաղաքը կանգնած կլինի նրանց կողքին։ Կցանկանայի ողջունել բոլոր քաղաքական միավորների ներկայացուցիչներին, որ ինձ ուղեկցում էին, Երևան կատարած իմ այցելությունից ես ստացել եմ ոգևորող և թարմաշունչ ուղերձ․ արձանագրել եմ նախ այն առանցքային դերը, որ հայ հասարակությունը հատկացնում է մշակույթին՝ անկախ ճանապարհին հանդիպող խոչընդոտների։ Սիրով, որպես օրինակ, կմեջբերեմ ֆրանսիացի մի պատասխանատուի միտքն առ այն, որ հայ ժողովրդի համար մշակույթի արտահայտման միջոցներ գտնելը համարժեք է մարդկային կյանքի համար անհրաժեշտության:

Երևանի փողոցներում մշակույթը մեր դեմ հառնեց իբրև յուրօրինակ մարդկայնությամբ օժտված հասարակությանն անհրաժեշտ մի երևույթ, այսինքն՝ ոչ թե որպես մի երևույթ, որը մնացել է, երբ ամեն այլ բան մոռացվել է, այլ մի երևույթ, որ մենք հրաժարվում ենք մոռացության մատնել։

Հայաստանի մայրաքաղաքի հիասքանչ այդ եռանդի մեջ ես տեսա գեղեցիկ արձագանքն այդ հարստության, որի պահպանողը և փոխանցողն էր դարձել Կոմիտասը: Ձեր երկիր իմ այցելությունից ի վեր, կարծում եմ, առավել լավ եմ հասկանում Կոմիտասի աշխատանքի այն հսկայական արժեքը. այն է, հայ ժողովրդի ահարկու փորձության նախօրեին հայկական ժողովրդական մշակույթի պահպանմամբ փրկելու հայ ժողովրդի յուրահատուկ, համամարդկային կենդանի մասնիկը:

Ճանաչելով հանդերձ Կոմիտասի հանճարը՝ Երևանում մշակույթը ես զգացի ոչ թե որպես հազվագյուտ մի երևույթ, որը միայն մշակութային վերնախավի սեփականությունն է, այլ այն հասանելի է բոլորին և սնվում է բոլորից:

Մեզ հատկապես ցնցեց ԹՈՒՄՕ կենտրոնի բացահայտումը։ Հարյուրավոր պատանիներ, երբեմն գերօժտված, երբեմն էլ միգուցե չօժտված, սովորում են ինֆորմատիկա, հայտնագործում են նորարար տեխնոլոգիաներ, և հաստատապես ստեղծելու են սթարթափներ: Այդ կենտրոնն, իհարկե, նորարարական կենտրոն է, բայց միևնույն ժամանակ մի տարածք՝ նախատեսված ստեղծելու ապագայի ուղեղներ, և նման կենտրոն մենք Ֆրանսիայում դեռևս չունենք: Եվ այժմ մենք ակտիվորեն աշխատում ենք, որպեսզի ներմուծենք այդ լավ օրինակը մեր քաղաքում:

Մեծարգո՛ պարոն Նախագահ,

Ինչպես տեսնում եք, Փարիզը և Երևանը, Ֆրանսիան և Հայաստանը իրար տալու նույնքան բաներ ունեն, որքան և իրարից ընդունելու, և հենց այդ փոխադարձությունն է, որ բնորոշ է մեծ բարեկամությանը:

Կցանկանայի նաև, օգտվելով ֆրանսահայ համայնքին ծառայող հոգևորականության առաջնորդների և Ձեր, տիկին Սփյուռքի նախարար, ներկայությունից, հայտնել, որ Փարիզը համերաշխ է արևելյան քրիստոնյաների, ինչպես նաև Սիրիայում և Իրաքում հակամարտության բոլոր զոհերի հետ:
Այդ համերաշխությունը հստակ է, այն դրսևորվում է բազմաթիվ փախստականներին ընդունմամբ, կամուրջների ստեղծմամբ, որոնք հաճախ փխրուն են, երբեմն էլ հաջողված կամուրջներ, բայց ես գիտեմ, որ ցանկացած փոքր կամուրջ ավելի արժեքավոր է, քան աշխարհի բոլոր գոռոզ պատերը:

Մեծարգո՛ պարոն Նախագահ,

Հենց այդ կամուրջներով է անցել սփյուռքահայությունը։ Փարիզը պարտական է նրանց իր մշակութային, մտավոր և հոգևոր հարստության համար, ինչպես փարիզահայերն են նրան երախտապարտ իրենց վերապրման և հետագա վերածննդի համար:

Որպես այդ կամուրջների վկայություն՝ մենք որոշել ենք Փարիզի փողոցներից մեկը վերանվանել Զաբել Եսայանի անունով, ով գտնվել է հայ ժողովրդի կրած տառապանքների կիզակետում և խորհրդանշում է այդ բոլոր տառապանքները:
Փարիզում մենք պահպանում ենք հայ ժողովրդի կրած բոլոր տառապանքների, ըմբոստությունների, պայքարների հիշողությունը, բայց միևնույն ժամանակ մենք բացում ենք հնարավոր ճանապարհները, որպեսզի դրանք, ինչպես նաև Երևանում, արտահայտեն հույսը, հայտնագործությունները և նախաձեռնությունները:

Մեծարգո՛ պարոն Նախագահ,

Հարգելի՛ բարեկամներ,

Ցանկանում եմ այսու, որպեսզի շարունակվի, ի հիշողություն վատագույնի և հանուն լավագույնի, փոխադարձ երկխոսությունը մեր երկու այս գերդրսևորումների միջև՝ փարիզյանի և հայկականի՝ հարուստ իրենց մեծ և գեղեցիկ ապագայով: